Teknolojinin zaman içerisinde geliştikçe doğal olarak hayatımızı kolaylaştırması ve basitleştirmesi gerekiyordu ancak tam tersine giderek daha karmaşık ve kullanışsız hale geliyor ve kendi yarattığı sorunlara yine kendisi çözüm bularak karmaşayı biraz daha artıyor. Onlarca yıldır varolan teknolojiler bir televizyon kadar basit ve sorunsuz çalışamıyor. Peki teknoloji neden basitleşmiyor ve daha sorunsuz hale gelmiyor?

Televizyon örneği

İnternet öncesi çağın en önemli teknoloji tabanlı eğlence kaynağı televizyondu. Televizyonların teknoloji basitti. Açma kapama düğmesine basarsınız açılır, kanal değiştirir sesini kısarsınız. Yıllarca kullanırsınız ve kolay kolay da sorun yaşamazsınız. Televizyon size, ne zaman kullanırsanız kullanın sorunsuz çalışacağı algısını veren bir aletti. Bir önceki teknoloji olan radyo da aynı şekildeydi.

Kullanıcı deneyiminde düşüş

Yeni teknolojilerin çoğu on yıllardır hayatımızda olmasına rağmen yeteri kadar basit ve pratik değiller. Teknolojiyi en yoğun şekilde kullanan şirketler bile günümüzde hâlâ en basit kullanıcı deneyimi iyileştirmelerini ihmal ediyorlar. Örneğin ATM’ler kullanım alışkanlıklarınıza göre en sık çektiğiniz tutarı size öneri olarak sunmuyor ya da maaş çekeceğiniz zaman “ödenebilir miktarın tümünü çek” diye bir seçenek yok. Bunun yerine tüm tutarı sizin girmeniz gerekiyor ve o sırada bunu yanlış da girebilirsiniz. Peki nerede o büyük veri, nerede o yapay zekâ? Elde teknolojik olarak imkân var ancak kullanılmıyor.

Bilgisayarlar karmaşıklaşıyor

Teknolojinin hayatımızı kolaylaştırma iddiasının merkezinde bilgisayarlar bulunuyor. Ancak bilgisayarlar da hem donanım hem de yazılım olarak giderek daha karmaşık hale geliyor. 10 yıllık bilgisayarımı yenilediğimde karşılaştığım yeni BIOS yazılımı, ayarlar, fan ve RGB kontrolü için gereken yazılımların yanı sıra sorun çözme ve test yazılımlarının sayısındaki artış ve bilmem gereken birçok yeni bilgi ve kavramın olması bir teknoloji generalisti ya da aşağı-yukarı sıradan bir bilgisayar kullanıcısı olarak beni biraz zorladı ve şaşırttı. Bazı şeyler kullanıcı kontrolüne verilmiş ancak bunun karşılığında oluşan karmaşa da yine kullanıcının kucağına bırakılmış. Bu yeni bilgisayar deneyimiyle gelen sorunları aşmak için 2-3 hafta gibi bir sürede bilgilerimi yenilemek, çok sayıda yeni bilgi, kavram ve yardımcı program öğrenmek zorunda kaldım ki bu kadar bilgiyle 90’ların ikinci yarısında herhangi bir bilgisayar bakım onarım işi yapan bir firmada rahatlıkla çalışabilirdiniz. Yani artık ortalama bir kullanıcının daha fazla teknik bilgiye sahip olması ve kendini güncel tutması gerekiyor. Bu normal değil.

Aynı karmaşa donanım için de geçerliydi. Masaüstü PC’leri renklendiren RGB araçlarının kabloları, basitleşmesi gereken PC kasasını biraz daha kablo karmaşasına boğmuş. Sıvı soğutucular anaakrtların en üst bölümündeki portları erişilemez hale getirmiş.

Sorumuza geri dönelim: Teknoloji neden basitleşmiyor?

Cep telefonları, televizyonlar, modemler hatta beyaz eşyalar. Her şey giderek daha karmaşık hale geliyor ve ortalama kullanıcının daha fazla şey bilmesi gerekiyor. Peki teknoloji neden daha basit, kullanıcı dostu ve sorunsuz hale gelmiyor?

Aslında bu sorunun cevabı da 10 yıl önce yazdığım “PC kasaları neden küçülmüyor?” yazısındaki cevapla aşağı yukarı aynı. Günümüzdeki ürün çıkarma ve satış baskısı teknolojilerin yeteri kadar olgunlaşmasına izin vermiyor. Firmalar belli periyotlar içerisinde yeni bir ürün geliştirme gayreti içinde olurken optimziasyonu ve kullanıcı deneyimini göz ardı ediyor. Örneğin televizyonlar daha akıllı ve işlevsel hale getiriliyor ama ortalama kullanıcı için giderek daha karmaşık hale geliyor. Bilgisayar donanımları daha hızlı ve performanslı hale geliyor ama ısı, enerji ve boyut sorunlarıyla ilgilenilmiyor. Yazılımlar da aynı şekilde giderek karmaşıklaşıyor. Bu yüzden bilgisayarlar 20 yıl öncesine göre hem yazılım hem de donanım açısından çok daha problemli ve karışık hale geldiler. İlk nesil cep telefonları kullanılmadıkları zaman şarjı en az iki hafta dayanabiliyordu. Şimdi ise akıllı telefonlarla bu süre en fazla 2 güne kadar düştü. Akıllı telefon üreticileri daha uzun süre dayanabilecek cihazlar üretmek yerine yine pil tüketimini artıracak yeni donanım ilave etmeye odaklanıyor. Özetle teknolojinin çekirdek gelişim hızı, optimizasyon ve kullanıcı deneyimi iyileştirmelerinin önünde gidiyor ve arz-talep dengesi bu şekilde devam ettiği sürece firmaların bu durumu değiştirmeye niyeti yok görünüyor.