Teknolojinin olanakları sayesinde insan refahını artırmaya başlayan makineleşme ve otomasyon, giderek artan bir robotlaşma ve yapay zekâ trendi ile istihdamın geleceğini daha önce hiç olmadığı kadar tehdit edecek boyutlara ulaşacak. Martin Ford, bu gerçeği ve teknoloji sayesinde kazanılan üretkenlik artışının refaha yansıtılmadığını çeşitli istatistiklerle ortaya koyuyor.

Mevcut durum, yakın gelecekte işsizliğin çok yüksek olduğu ve gelirleri düşen bir toplum yaratabilir ve bu da mal ve hizmetlere olan talebi azaltarak, bildiğimiz anlamdaki ekonominin işlememesine sebep olur. Çünkü makineler tüketmez ve satın almaz. Sınırlı bir elit azınlıksa devasa bir mal ve hizmet talebi üretemez. Martin Ford, bu tehlikeleri açıklarken, bunları ortadan kaldırmak veya hafifletmek için öneriler sunuyor.

Altın Çağ ve refahın paylaşımı

II. Dünya Savaşı sonrasındaki 25 yıllık dönemde ABD ekonomisi “altın çağ” yaşadı. Teknolojik ilerleme ve çalışan kesimin refahı birbirine paralel olarak arttı. Üretimde kullanılan makinelerin gelişmesi ile çalışanların üretkenliği arttı, daha değerli hale geldiler ve daha yüksek ücretler talep edebildiler. Daha fazla kazanan çalışan kesim, artan geliriyle daha fazla tüketim yaptı ve kendi ürettikleri mal ve hizmetlere olan talebi yükselttiler.

Verimlilik ve üretkenlikteki artış, ücretlerdeki düşüş

Ekonominin bu sağlıklı işleyen yapısı 1970’lerden itibaren bozulmaya başladı. Enflasyona göre ayarlanmış ücretlere göre 2013’teki tipik bir üretim işçisi 1973’tekine göre daha az kazanıyor. Bunun yanı sıra artan konut, eğitim ve sağlık harcamaları ise eskisine göre çok daha fazla arttı. aynı şekilde gelir eşitsizliği de…

Teknolojik ilerleme; otomasyon, robotlaşma ve yapay zekâ

Verimlilikteki artışa rağmen düşen gelirler işin sadece bir kısmıydı. Gelişen teknoloji, rutin işlerin giderek daha fazla otomasyona kaymasına, üretimde daha fazla robotların kullanılmasına ve yapay zekâ uygulamalarının beyaz yakalı çalışan sayısını azaltmasını sebep oldu. Her ne kadar yeni meslekler üretilse de bunların da zaman içerisinde teknoloji tarafından devralınma durumu var. Nüfusun artışına oranla yeterli miktarda yeni işler yaratılamıyor ve teknolojik ilerlemeyle birlikte bu durum daha da belirginleşecek.

Öncelik rutin işlerde, sonra da beyaz yakalılar sırada

Teknolojinin tehdit ettiği işlerde öncelik rutin ve tekrarlayan işlerde. Ancak “öğrenilebilir” kapsamdaki işler de yapay zekâ tarafından tehdit altında. Büyük veri ve makine öğrenimi sayesinde yapay zekâ uygulamaları çok sayıda beyaz yakalının işini kolaylıkla yapabilir hale gelecek.

İşverenler için öncelik “robotlar” olacak

Makinelerin, robotların ve yapay zekânın verimliliği artıp, maliyetleri düştükçe insanların yerlerini almaları kolaylaşacak ve yaygınlaşacak. Çünkü bir iletme için en rasyonel yaklaşım, üretkenliği ve karlılığı artırmak olacaktır.

Her şey otomasyon nasibini alırken tıp ve eğitim neden bunun dışında kaldı?

Martin Ford, otomasyonun henüz yeteri kadar kullanılmadığı tıp ve eğitim sektörlerini de detaylı olarak ele alıyor. Bu iki sektördeki yüksek fiyatların, zaten geliri düşmekte olan insanların yaşamını daha da zorlaştıracağını dile getiren Ford, bu konuda düzenleyici önlemler öneriyor.

Çözüm: “Temel Gelir Garantisi”

Tüm bu süreci işverenlerin, ekonomistlerin, fütüristlerin ve siyasilerin bakış açısından ortaya koyarak, çözümün kolay olmadığını belirtiyor. Çözüm olaraksa birkaç öneride bulunuyor ancak bunlar arasında Temel Gelir Garantisi öne çıkıyor. Ford, bu önereyi riskleri ve fırsatları ile alıyor ve sonuçta en makul çözümün bu olduğunu belirtiyor. Ford’a göre gelecekteki işsizlik ve gelir sorunu için bir çözüm bulunmazsa gelecekte ekonomik sistem işlemeyecek.

Ekonomik bakış açısı

Ford, genel anlamda yakın geleceğe odaklanıyor ve işin felsefi yanından ziyade ekonomik perspektiften bakıyor. Transhümanizme de değinen Ford, bunun o kadar da yakın olmadığını, nanoteknoloji ve yapay zekânınsa kaçınılmaz olduğunu düşünüyor.

Robotların Yükselişi :Yapay Zekâ ve İşsiz Bir Gelecek Tehlikesi, son dönemde çok konuşulan “robotlar ve insan istihdamının geleceği” konusunu detaylı ve gerçekçi olarak ele alan ve çoğu yerinde işaretleme yaptığım bir kitap oldu. Konuya ilgisi olanlar tarafından mutlaka okunmasını öneririm.