Atul Gawande’nin Checklist Manifesto: İşi Doğru Yapmanın Basit Bilimi isimli kitabında da anlattığı gibi, kontrol listeleri önemlidir, hem de sandığınız çok daha fazla. Çünkü yapılan işler karmaşıklaştıkça, bir şeyleri atlama ihtimaliniz de artıyor. Atladığınız küçük bir detay da tüm süreci etkileyebilir ve siz sorunun ne olduğunu bile anlamayabilirsiniz. İşte bu sebeple, ben de bir önceki yazımın devamı niteliğinde, girişimciler için bir kontrol listesi hazırladım.

Ticaretin temel dinamiklerini öğrenin

Bundan 12 yıl önce kendi şirketimi kurduğumda yaptığım en büyük hata, şirketin tipini yanlış seçmemdi. Yeteri kadar araştırma da yapmadığımız için, yüzeysel bilgimizle, sırf müşteriye güven vermek amacıyla limited şirketi kurmuştuk. Oysa ki yeni kurulan bir firmanın, eğer ki yüklü bir sermaye desteği yoksa limited açması mantıklı değildir. Çünkü vergi yükleri ve diğer masrafları daha ağırdır. Firmanızın ilk aşamalarında yeterli olacak şahıs firması ile limitede göre masraflarınız yarı yarıya azdır. Elbette ki biz o zamanlar bunları bilmiyorduk, muhasebecimiz de bizi bu konularda bilgilendirmemişti.

Bir işten teknik olarak anlıyor olmanız, o işte ticari başarı yakalayacağınız anlamına gelmez. Şirket tipleri, vergiler, kanunlar, anlaşmalar, ürün tedariği ve yazılı olmayan kurallar gibi ticaretin temel dinamiklerini bir miktar öğrenemenizde fayda var. Ne kadar bilirseniz o kadar iyi. Bu sebeple, ekbinize ticari deneyimi olan birisinin yer alması veya dışarıdan güçlü bir mentorluk desteği sağlamanız çok faydalı olur. Mentorluk veya tavsiye alacağınız kişinin de, sizin ölçeğinize yakın bir iş yapmış veya yapıyor olması önemli. Yoksa alacağınız tavsiyeler de teorik kalır.

Çevrenizden maksimum yararlanın

Ailenizi, arkadaşlarınızı, yakın çevrenizi ve diğer bağlantılarınızı en etkili şekilde kullanın. Onları düzenli olarak yaptığınız işten haberdar edin. Çevrenizde hiç ummadığınız kişiler sizin için çok değerli katkılar sağlayabilir. Siz, bağlantılarınız kadar güçlüsünüz. Ancak bağlantılarınızın ne kadar güçlü olduğunu anlamanız için onları da tetiklemeniz gerekiyor. Bu yüzden de onlara yaptığınız işin heyecanını hissettirmeniz gerekiyor. Başkalarına yardım etmeye hevesli olan ve çevresini de etkili kullanan bağlantılarınızla da ilişkilerinizi aktif tutmalısınız. Girişimlerde bağlantılar da para kadar önemlidir. Etkili bağlantılar, bilgisayar oyunlarındaki hile kodları gibi sizi gideceğiniz noktaya daha hızlı ulaştıran kısa yollar gibidir. Bundan sonuna kadar faydalanın.

Tanıdığınız insanlarla bir ekip kurun ya da ekibinizdeki insanları tanıyın

Daha önce Girişmenin Evreleri yazımda belirttiğim gibi, çoğu hevesli görünen insanın gazı aslında 4 aydır. Girişiminizin kaderini tanımadığınız insanların eline bırakmayın. Ekibinizde olanların neyi yapıp neyi yapamayacağını aşağı yukarı biliyor olmanız lazım. Çünkü süreç içerisinde sıkça sürprizler yaşanacaktır. Ben geçmişte tanımadığım birkaç kişiyle girişim macerası yaşadım. Ve bunlar gayet iyi başlamalarına rağmen ağır hüsranla bitti. Yol alabildiğim girişimleri de tanıdığım insanlarla yaptım hep. Bunun böyle olmasının sebebi, tanımadığınız insanın size karşı yeteri kadar sorumluluk hissetmemesidir.

Girişiminizin daha en başta para stratejisi olsun

Girişiminizin para sorununu başlangıçta çözmeye çalışın ya da gayet mantıklı bir para stratejiniz olsun. Çünkü para olmadan iş de olmaz, varolan büyümez. Bu işi sona bırakmak yerine daha en başta çözerseniz ilerleyecek bir yolunuz olur.

Daha en başta bir çıkış stratejiniz olmalı

Facebook, Google, Amazon gibi bir girişiminiz olmadığı sürece sürekli büyüme ve küresel hakimiyet gibi bir amacınız olmaz. Yurt içinde, ne kadar büyürseniz büyüyün, belli bir noktaya geldiğinizde YemekSepeti gibi satın alınacaksınız eninde sonunda. Bu, bir girişimci için en güzel senaryo tabi. Ancak her zaman böyle olmayabilir veya tek seçeneğiniz de bu değil. Gerçekçi olun. Girişimize başlarken bir çıkış stratejiniz olsun. Girişiminizi satacak mısınız, ortak mı alacaksınız, başarısız olursanız para edecek metalarınız olacak mı (örneğin girişmin yazılımı veya topladığınız veriler değerli olabilir), belli bir büyüklüğe erişince büyük bir şirkete teklif mi yapacaksınız, bunların üzerine düşünmeniz gerekiyor.

Hızlı hareket edin

Kısa sürede hızlı yol katetmek hem müşteri tarafında hem de potansiyel yatırımcının gözünde önemlidir. Oluşturduğunuz girişimin belli evreleri makul sürelerde geçmesi gerekiyor. Ayrıca girişimcilik pazarı da giderek daha aktif hale geliyor. Siz bir süre yerinizde saydığınızda, birkaç ay sonra pazarı bambaşka bir şekilde bulabilirsiniz. Yani siz pazarı domine etmeden çok sayıda rakip ortaya çıkar ve işler sizin için daha zor hale gelir veya potansiyel müşterileriniz girişiminize karşı olan heyecanını kaybeder.

Sonuç odaklı olun

Hızlı hareket etmenin anahtar noktası en ideal çözümleri bulmak yerine optimum çözümlerle yol katetmektir. İdealizm zaman ve efor kaybettirir. Sonuç odaklı olmaksa yol aldırır. Psikolojik etki gereği, bir şeyin önemli miktarda kısmı olumluysa, olumsuz kısımlar göz ardı edilir. Siz kritik olan kısımlara odaklanın. Herşeyi mükemmelleştirmekle zaman, efor ve odak kaybetmeyin.

Tam zamanlı vakit ayırın

Yeteri kadar iş saati harcanmayan bir girişimin başarı şansı düşüktür. Mesaili işinizden kalan birkaç saati ayırarak önemli bir girişimi yapmanız pek mümkün değil. Bunun yanı sıra, birden fazla girişimle aynı anda uğraşmaya çalışmak da önemli bir hata. Ekibin en azından birkaç üyesinin tam zamanlı olarak girişimle ilgileniyor olması lazım.

Risk alın

Girişimizine kendinizden bir şeyleri feda etmeniz gerekiyor. Alacağınız risk para kaybı, zaman ve efor kaybı, kariyer kaybı, aile ve ilişki sorunlarına yol açabilir. Ben şu ana kadar riske girilmeden önemli şekilde yol almış bir girişime rastlamadım.

Sabırlı olun

Başarı hemen gelmez, sabırlı olun. Her girişimin bir kırılma noktası vardır ve o noktaya gelene kadar yaptığınız her şey boşa gidiyormuş gibi görünebilir. Ancak bir kez kritik eşiği aştıktan sonra her şey farklı hale gelir. Ayrıca girişimcilik pazarı da giderek daha aktif hale geliyor. Birçok kişi o eşiğe gelemeden pes eder. Siz projenize inanıyorsanız, çabalarınız boşa gidiyormuş gibi görünüyor olsa bile sabırla beklemeye devam edin.

Özetle, girişimcinin kontrol listesi:

• Ticaretin temel dinamiklerini öğrenin
• Çevrenizden maksimum yararlanın
• Tanıdığınız insanlarla bir ekip kurun ya da ekibinizdeki insanları tanıyın
• Girişiminizin daha en başta para stratejisi olsun
• Daha en başta bir çıkış stratejiniz olmalı
• Hızlı hareket edin
• Sonuç odaklı olun
• Tam zamanlı vakit ayırın
• Risk alın
• Sabırlı olun