Son birkaç yıldır yapay zekâ ve beyaz yakalı mesleklerin geleceği gündemimizi meşgul ederken, insansı robot devrimi de sessizce ve aniden başladı. İnsansı robotların gelişmesinin ve firmaların bu alana ilgisinin artmasının çeşitli sebepleri var.

Her şey Boston Dynamics’in Atlas’ı ile başladı

Bugüne kadarki en ciddi insansı robot projesi Boston Dynamics’in Atlas‘ıydı. Uzun yıllar süren geliştirme çalışmalarının ardından Atlas, 17 Nisan 2024’te hidrolik sistemden elektrikli sisteme geçti. Bu sayede daha sessiz, daha hafif, daha az karmaşık, daha çevik ve daha esnek hâle gelirken, robotun genel verimliliği de arttı. Bu gelişme, insansı robotların tarihindeki en önemli dönüm noktalarından biri olarak anlatılacak.

Tesla ve gerçek zamanlı görüntü işleme

Tesla’nın otonom sürüş için gerçek zamanlı görüntü işlemede ısrar etmesi, insansı robotlar için hayati öneme sahip çevre tanıma ve algılama teknolojisini de beraberinde getirdi. Tesla’nın insansı robotu Optimus, 2021’de duyuruldu ve 2023-2024 yıllarında daha gelişmiş versiyonları tanıtıldı.

Simülasyonlarla hareket kabiliyetinde artış

Nvidia donanımları sayesinde artık insansı robot geliştiricileri, hareket simülasyonlarında fiziği 10 bin kat hızlandırarak bir yıllık eğitimi 50 dakikaya indirebiliyor. Bu sayede insansı robotlar, insana daha yakın hareket kabiliyetleriyle daha sık karşımıza çıkmaya başladı.

Gömülü yapay zekâ

Çin’in geliştirdiği DeepSeek R1 modeli, bağımsız olarak cep telefonlarında bile çalıştırılabiliyor. Bu gelişme, insansı robotların herhangi bir dış kaynağa ihtiyaç duymadan temel işlevlerini yerine getirebilmesini sağlayacak gömülü yapay zekânın mümkün olduğunu gösterdi.

AGI’ye (Yapay Genel Zekâ) yaklaşıldı

AGI konusunda oldukça yüksek bir beklenti var. Ben önümüzdeki 2-3 yıl içinde gerçekleşmesini beklesem de, bazı tahminlere göre bu yılın sonunda dahi mümkün olabilir. Yapay zekâ modellerindeki mevcut gelişme ivmesini göz önünde bulundurursak, en kötü ihtimalle 4-5 yıl içinde AGI’ye ulaşmak mümkün görünüyor. Bu da robotların gerçekten insan gibi olabilmesi önündeki en büyük zekâ engelinin ortadan kalkması anlamına geliyor. İnsansı robot üretip satmayı planlayan şirketler için bu, oldukça motive edici bir beklenti.

Çin’in insansı robotlara ilgisi

Çin, özellikle son dönemde insansı robot geliştirme ve kullanma konusunda büyük bir ilgi gösteriyor. Bu ilgi, insansı robot devrimini hızlandırabilir. Çin, elektrikli otomobil devriminde de benzer bir rol oynadı; Tesla’nın başlattığı süreci devralarak çok sayıda irili ufaklı firma ile büyük bir üretim ve kullanım hacmi yakaladı.

Çin, belki en iyi robotu yapamayabilir ama en fazla robotu üretip en yaygın kullanan ülke olabilir. Devasa iç talep, tıpkı elektrikli otomobillerde olduğu gibi, bu alandaki üretimi destekleyebilir.

Bu noktada Çin’in insansı robotlara olan ilgisi düşündürücü gelebilir. Bunun sebebi demografik yapısında saklı: Çin’in nüfusu azalıyor. Eğer bu eğilim devam ederse, 75 yıl içinde nüfusunun yarıya düşmesi bekleniyor. Öte yandan 65 yaş ve üstü nüfus hızla artıyor. Yani toplam nüfus sabit kalsa bile yaşlanan nüfus nedeniyle çalışabilir iş gücü azalacak. Bu açığın bir şekilde telafi edilmesi gerekiyor ve yapay zekâ ile insansı robotlar, bu eksikliği fazlasıyla kapatabilir. Çin’in bu alana bu kadar hevesli olmasının en büyük nedenlerinden biri de bu olabilir.

Benzer şekilde Japonya gibi yaşlı nüfusa sahip ülkeler veya Batı ülkeleri, insansı robotların yaygınlaşmasıyla yaşam kalitesini artırabilir ve refah seviyelerini yükseltebilir.

Sektörel yoğunlaşma

Şu anda farklı ülkelerde aktif olarak devam eden çok sayıda insansı robot projesi var. Firmalar birbirinden farklı modeller üzerinde çalışırken, bazıları ev içi yardımcı robotların ön tanıtımlarını yapmaya başladı. Bu gelişmeler, insansı robotlar için artık belli bir eşiğin aşıldığını ve buradan geri dönüş olmayacağını gösteriyor.

Örneğin, insansı robot firması Figure, yılda 12.000 adet robot üretebilecek bir fabrika kurduğunu ve 4 yıl içinde bu rakamı 100.000’e çıkarmayı hedeflediğini duyurdu. Bu, insansı robotların artık prototip veya sınırlı üretim aşamasını aştığını ve seri üretime geçiş sürecinin başladığını gösteriyor.

İnsansı robot devrimi başladı

İnsansı robotlarla ilgili firmalar arasında büyük bir odaklanma, yatırım ve kararlılık söz konusu. İnsansı robotlar; endüstri, askeriye, hizmet sektörü ve ev içi kullanımlar açısından büyük bir potansiyele sahip.

Tüm bu gelişmeler, işe yarar insansı robotlar üretmeye çok yaklaştığımızı gösteriyor. Ancak süreci yavaşlatan en büyük engel pil sorunu gibi görünüyor. Seri üretim maliyetleri düşürülüp pil sorunlarına çözümler bulunursa, yakın gelecekte sokakların, fabrikaların ve evlerin bir anda insansı robotlarla dolması hiç de şaşırtıcı olmaz.

Geçmişteki bilimkurgu tasvirlerinde en çok öne çıkan teknolojik gelişmelerden biri robotlardı. Belki hâlâ uçan arabalar gelmedi ama robotlar, beklediğimizden bile erken geliyor gibi görünüyor.