Teknoloji geliştikçe elektronik cihazların donanımları daha az yere ihtiyaç duyar. Böylece cihazlar küçülür, daha kullanışlı hale gelirler. Aynı durum tabi ki bigisayar donanımları için de geçerli.

İlk yapılan bilgisayarlar bir oda dolusu buzdolabı büyüklüğündeki cihazlardan oluşurken, günümüzde cebimize sığdıracağımız telefon boyutlarına kadar küçüldü. Apollo 11 ekibini Ay’a götüren mekikte kullanılan 32 kg’lık bilgisayardan çok daha güçlüsünü bugün 100 gramlık bir cep telefonuyla birlikte cebimizde taşıyabiliyoruz.

Teknolojinin gereği olarak elektronik donanımlar istikrarlı şekilde küçülürken, bilgisayar kasaları bir türlü küçülmüyor hatta tersine büyümeye devam ediyor. 90’lı yılların “yatık kasa” (slim) olarak tabir edilen bilgisayar kasaları, monitörlerin altında yer alırdı ve günümüz kasalarının yarı boyutundaydı. Peki teknoloji geliştiği halde bilgisayar kasaları neden küçülmüyor?

PC kasalarında tam olarak hangi parçalar küçülmedi?

Sorunun cevabını bulmak için bilgisayar kasasında neyin küçülmediğine bakabiliriz. İşlemci ve ekran kartının kasa içerisinde kapladığı alanın yıllar içinde küçülmediğini görüyoruz.

Aslında bakılırsa işlemcilerin boyutlarında herhangi bir değişiklik olmadı. Ancak onu soğutmak için gereken  fanlar sürekli büyüdü. Oysa ki ilk kişisel bilgisayarlarda herhangi bir soğutucu ekipman bile yer almıyordu.

Ekran kartları da başlangıçta soğutucu gerektirmeyen ve makul boyutlara sahip donanımlardı. Ancak onlar da zaman içerisinde yükseklik ve derinlik ebatlarında bir hayli büyüdüler.

Aşağıda yer ve farklı dönemlerdeki yüksek performanslı ekran kartlarının gelişimini gösteren fotoğraflar, donanımsal büyümeyi açıkca ortaya koyuyor. Ebatlar ve soğutucu fanlar sürekli büyümüş ve fanların sayısı artmış.

Üç farklı nesil ekran kartı: GeForce 2 Ultra, 7950GT, GTX680

Hem işlemci hem de ekran kartlarındaki bu sonradan ortaya çıkan soğutucu kaynaklı büyümenin sebebi ise yüksek performanslı donanımları piyasaya hızlıca sürme yarışının getirdiği sonuç. İşlemci tabanlı bu donanımlarda daha fazla performans, daha fazla ısı meydana getiriyor. Peki neden eskiden olduğu gibi daha makul boyutlarda ve hatta soğutma gerektirmeyen donanımlar üretilmiyor?

Rekâbet daha hızlı ürüne odaklı, daha ergonomik olana değil

Kişisel bilgisayar teknolojisi ve pazarı geliştikçe yeni üreticiler ortaya çıktı. Daha fazla üretici, sürekli büyümekte olan pazardan daha fazla pay almak için rekabeti artırdılar ve bu da performans mı mühendislik mi ikileminde performansın galip gemesini sağladı. Olan da biz tüketicilere oldu tabi ki.

Donanımların gelişmesine paralel olarak oyun sektörü de inanılmaz şekilde gelişti. En fazla bilgisayar performansına ihtiyaç duyan uygulamaların başında oyunlar geliyor. Gün geçtikçe daha gerçekçi hale gelen oyunları yeterli performansta oynatabilecek donanımlara sahip olmak da bitmeyen bir yarış haline geldi.

Artan rekabetle birlikte bilgisayar donanımlarının piyasaya sürülme periyotlarında kısaldı. Ar-ge ile zaman kaybetmek istemeyen üreticiler de soğutma problemlerini çözmek yerine performansa odaklandıklarından dolayı ekran kartları sürekli büyüdü.

İşlemci fanları ve büyük ekran kartlarının rahatlıkla sığması, ancak büyük bilgisayar kasaları ile mümkün oluyor. Bu yüzden de bilgisayar kasaları küçülmüyor. Bu durumu ancak kullanıcıların daha fazla performans yerine daha fazla ergonomi talep etmeleri değiştirebilir.

Yatık kasa (solda), tower kasa (ortada), mini pc (sağda)

Yukarıdaki fotoğrafta yatık kasa, günümüzdeki tower kasa ve mini pc kasasını görüyoruz. Ergonomi herkes için talep görmese de ihtiyaç duyan bir kesim var ve bazı üreticiler de onlar için bu tür küçük kasalı ergonomik bilgisayarlar üretebiliyor. Bu tür küçük kasalı bilgisayarlar, dizüstü bilgisayarlarda olduğu gibi masaüstü bilgisayarların performansına yetişemiyor. Ancak yeterli ar-ge zamanı harcanırsa en performanslı bilgisayarları bile küçük boyutlara indirgemek mümkün olacaktır.