Kişisel veri yedeklemesi önemli bir konudur çünkü kişisel veriler eşsizdir ve kaybının telafi yoktur. Örneğin albümünüzdeki fotoğrafları kaybederseniz, bir daha asla yerine aynısını koyamazsınız. 20 yılı aşkın bir süredir bilgisayar kullanan birisi olarak her ne kadar albüm kaybı yaşamasam da birkaç kez kişisel veri kaybı yaşadığım oldu. İlk başlarda yedekleme imkânlarının (CD yazıcıların pek yaygın olmadığı önemler) eksikliği ve sonrasında ihmallerden kaynaklanan bu kayıplarımı bir şekilde telafi etmiştim ama bu yaşananlardan kendime bir ders de çıkardım. Artık bir kişisel veri yedekleme standardım var ve bu yazıda kişisel veri yedeklemesi için kendi yöntemlerimden bahsedeceğim.

Günümüzde artık veri yedeklemesi ve depolama için farklı türde olanaklar mevcut. Buna rağmen kişisel veri kaybı daha sık yaşanıyor. Özellikle de cep telefonu kullanıcılarının kayıpları söz konusu oluyor. Ancak bunların de önüne geçmek mümkün. Ben bu yazıda başta kişisel bilgisayar verileri olmak üzere cep telefonu yedeklemesinden de bahsedeceğim.

Veri optimizasyonu ile yedeklemeyi kolaylaştırmak

Daha az veri, daha az veri depolama alanı ve daha kısa sürelerde yedekleme demektir. Dolayısıyla, veri yedeklemeyi pratik hale getirmek için veri yükünüzü hafifletmelisiniz.

Fotoğraf optimizasyonu

Fotoğrafların optimizasyonu ile fotoğraf veri boyutlarınızın toplamını birkaç kat düşürebilirsiniz. Ben bu iş için Photoshop kullanıyorum. Bu şekilde biraz zaman alıyor ama kontrollü oluyor. Bu iş için kullanılan optimizasyon ve boyutlandırma yazılımları var. Bunlar da etkili sonuç verebilir.

Fotoğraf optimizasyonunda sadece dosya boyutu değil, fotoğraf sayısını da azaltabilirsiniz. Örneğin belli bir serinin parçası olan ve birbirine yakın temadaki fotoğraflar tek bir fotoğrafda kolaj haline getirilebilir. Boyut aynı kalsa da tek seferde görünüm sağlanır. Çok sayıda dijital fotoğrafın arasında kaybolup, belki de çoğuna hiç tekrardan hiç bakmamış olmaktan çok daha verimli olabilir. Aynı zamanda az sayıdaki dosyanın daha kolay transfer edilmesinden dolayı da bir zaman avantajı vardır.

Video optimizasyonu

Video optimizasyonu fotoğraf optimizasyonundan daha fazla yer kazandırabilir. Tüm kişisel videolarımı optimize ederek 50GB’lık arşivi 22GB’a düşürdüm. Optimizasyon için HandBrake isimli ücretsiz programı kullandım. Bu şekilde arşivi saklamak için gereken alan da, yedeklemeye çalışırken harcanan süre de düştü. Video optimizasyonunda da yine fotoğraflarda olduğu gibi dosya birleştirme yöntemini kullandım.

Depolamada en etkili çözüm: USB bellek

Veri depolaması için en hızlı ve pratik çözüm taşınabilir USB bellekler kullanmak. Artık yüksek veri saklama kapasitelerine ulaşan bu cihazlarla tüm kişisel verilerinizi rahatlıkla yedekleyebilirsiniz. Ben bu iş için SanDisk’in 128 GB’lık USB belleğini kullanıyorum. İşle ilgili klasörlerim de dahil olmak üzere tüm kişisel verilerim 45 GB tutuyor. Eğer spesifik bir işle uğraşmıyorsanız ve geniş bir kişisel video arşiviniz yoksa 64 GB’lık bir USB belleğe (hatta verileriniz daha az yer kaplıyorsa 32 GB’lık bir belleğe) tüm dijital varlığınızı rahatlıkla sığdırabilirsiniz. Bu, elbette ki tek yedekleme çözümünüz olmayacaktır (birden fazla yedekleme alternatifi iyi olur) ancak sadece bu yöntemin kullanılması bile hızlı ve pratik bir çözüm sunacaktır.

Yedekleme alternatifleri

Ben, tüm kişisel verilerimi bilgisayarımdaki bir diskte, 128 GB’lık bir USB bellekte ve 500GB’lık taşınabilir bir başka diskte muhafaza ediyorum. Üç farklı noktada kopya olması veri kaybı riskini en aza indiriyor. Bunu, belli türde dosyalar için bulut yedeklemesi ile takviye ettiğimde bu sayı bir ana kopya ve 3 yedekleme kopyasına çıkıyor.

500 GB’lık taşınabilir diske kişisel verilerin yanı sıra başka türdeki klasörleri de yedekliyorum. Mekanik disk yedeklemesi biraz zaman alabiliyor ancak bu konu da, taşınabilir SSD disklerin yaygınlaşıp ucuzlamasıyla çözülecektir. Çoğu kişi SSD diskleri bir depolama seçeneği olarak görmüyor ancak çok hızlı bir yedekleme sağlayabileceği için çok verimli bir kullanım sunacağı ve fiyatının karşılığını vereceğini düşünüyorum. Artık zaman, para demek.

Yedekleme sıklığı

Yedekleme sıklığı, bu konunun en zayıf tarafı. Zira yedekleme işlemi bir şekidle zaman aldığı için çok sık yapmak istemiyorsunuz. Bu konuda ben şöyle bir yol izliyorum. Tam yedeklemeyi yılda 2-4 kez arası yapıyorum. Daha sık olan yedekleme için sadece USB belleğini kullanıyorum ve önemli dosyalar eklendiğini düşündüğüm periyotlarda yedekleme yapıyorum.

Bulut depolama

Bulut depolamada alan ve transfer hızı söz konusu. Diskiniz ne kadar hızlı olsa karşı taraf yükleme (upload) hızları Türkiye’de düşük. Dolayısıyla bulut depolamayı tam verimde kullanmak şimdilik pek mümkün olmuyor. Ancak sık kullanılan düşük boyutlu önemli belgelerin kopyalanması yedeklenmesi için çok etkili bir çözüm. Ben şu an bulut depolamayı genel olarak bu şekilde kullanıyorum.

Bulut depolamayla ilgili bir başka konu da, çok özel ve mahrem dosyalarınızı yedeklemeniz için uygun bir ortam olmayışı. Çünkü herhangi bir hacklenme durumunda bu çok özel verileriniz başkalarının eline geçebilir.

Cep telefonundan veri yedekleme

Cep telefonundan iki şekilde veri yedeklemesi yapılabilir. En yaygın olanı bulut depolaması. Çektiğiniz fotoğraflar için dropbox senkronizasyonu açtığınızda, siz herhangi bir şey yapmadan Wi-Fi bağlantısının olduğu her yerde otomatik yedekleme gerçekleştirebilirsiniz. Tabi çektiğiniz fotoğraflar “çok özel” kapsamına giriyorsa, bunları manuel olarak yedeklemeniz gerekecek.

Cep telefonu verilerini toplu olarak pratik şekilde yedeklemenin bir yolu da çift taraflı USB girişli (USB-micro USB) bellekler kullanmak. Bu sayede belleğinizi bir bilgisayar gibi kullanabilir, tüm verilerinizi hızlıca yedekleyebilir, herhangi bir başka bağlantı aparatı kullanmadan bilgisayarınıza kolayca aktarabilirsiniz. Böyle bir disk, kişisel bilgisayarı olmayan birisi tarafından bile bir acil durum planı olarak kullanılmalı.